یک موسیقیدان اسکاتلندی به نام Caitlin McNeill تصویری از یک لباس را در صفحه تامبلر خود منتشر کرد و در توضیحات آن نوشت که «لطفا مرا راهنمایی کنید، این لباس سفید و طلایی است یا آبی و مشکی؟ من و دوستانم نمی توانیم به یک نتیجه واحد در مورد رنگ آن دست پیدا کنیم.»

پس از این اتفاق، سایت BuzzFeed هم عکس یاد شده را به همراه همان سوال منتشر کرد و بدنبال آن، حتی ذهن کاربران اپلیکیشن هایی چون وایبر و واتس اپ هم به این سوال معطوف شد.

محض اطلاع تان باید بگوییم که تا به حال 21 میلیون نفر این پست را دیده اند و حتی مناقشه ای جهانی در میان هنرمندان، ورزشکاران و عادی ترین افراد جوامع مختلف در مورد آن به راه افتاده است.

در ادامه قصد داریم که به کشف علت این معما بپردازیم

McNeill که گروه موسیقی اش در مراسم عروسی دوستش در یکی از جزایر اسکاتلند اجرا داشت در این رابطه می گوید: یکی از دوستانم در شرف ازدواج بود و مادر عروس عکسی از لباس مورد نظرش را گرفته و برای وی ارسال کرد تا نظرش را جویا شود.

از آن زمان بود که اختلاف نظر در مورد رنگ لباس یاد شده شکل گرفت و تصمیم بر آن شد که عکس را روی تامبلر بگذارند تا نتیجه را مشخص نمایند. حال بگذارید به علل این موضوع بپردازیم.

چشم انسان دارای شبکیه است؛ بخشی که تفسیر رنگ ها را بر عهده دارد. علاوه بر این، شبکیه هم حاوی سلول هایی میله ای، دایره ای و مخروطی شکل است که ظاهری بافت مانند به قسمت رنگی چشم می بخشند. 

در مورد این پیراهن، بافت و شکل پیراهن و همچنین نور و کنتراست موجود در لحظه عکس برداری از لباس، به گونه ایست که مغز ما ناخودآگاه یک رنگ زمینه اصلی برای آن در نظر می گیرد و بعد رنگ پیراهن را در مقایسه با این رنگ زمینه، تفسیر کند. در حالت کلی اگر انسان ها رنگ آبی را روی یک زمینه سفید ببینند، آن را آبی تشخیص می‌دهند، اما وقتی آبی روی زمینه مشکی باشد، دسته‌ای دوست دارند، این رنگ را سفید تشخیص بدهند تا آبی!  

در مورد رنگ مشکی (که طلایی دیده می شود) باید بگوییم که پای پدیده ای به نام ترکیب افزایشی به میان می آید که در واقع حاصل افزوده شدن نورهایی به رنگ آبی، سبز و قرمز است.

نقطه دشوار موضوع اینجاست. در اینجا بهتر است که مقوله دیگری به نام ترکیب کاهشی را هم توضیح دهیم که براساس آن، هرچه رنگ های بیشتری را به یکدیگر اضافه نمایید، نتیجه تیره تر شده تا در نهایت رنگ مشکی حاصل می گردد.

اما در پدیده ترکیب افزایشی، زمانی که سه نور مذکور را به هم اضافه می کنید (نباید آنها را با رنگ های اصلی اشتباه بگیرید) چشمان شما بهترین نتیجه را می بیند که در واقع سفید خالص است.

آبی و مشکی: اینطور می توان نتیجه گرفت که سلول های مخروطی شبیکه چشم عملکرد دقیق تری نسبت به بقیه دارند و به همین دلیل چشمان ما می تواند عمل ترکیب کاهشی را انجام دهد.

سفید و طلایی: چشمان ما در نور کم خوب کار نمی کنند و به همین دلیل، استوانه های شبیکه، رنگ سفید را می بینند و در برابر نور از حساسیت کمتری برخوردارند که این امر نیز منجر به شکل گیری پدیده ترکیب افزایشی و مشاهده رنگ طلایی می شود.

فردی که این تصویر را در تامبلر منتشر کرده هم می گوید، زمانی که روشنایی نمایشگر را کم و زیاد کرده، رنگ لباس هم تغییر می یافته.

البته ناگفته نماند که برخی کارشناسان فاکتورهای دیگری را نیز در این مسأله دخیل دانسته اند که در ادامه به ذکر هر یک می پردازیم.

تقریبا نیمی از مغز انسان به پردازش اطلاعات بصری اختصاص می یابد و آنچه ما به عنوان رنگ دریافت می کنیم نتیجه ادغام 5 عامل مختلف است. در مورد لباس، نخستین عامل جنس پارچه آن است.

عامل دوم ماهیت نوری است که در آن، لباس دیده می شود. یک شی در نور مستقیم یا تاریکی و روشنی نزدیک به صبح می تواند به رنگ قرمز دیده شود.

– عکس وسط: تصویری است که توسط دوربین عکسبرداری شده و در شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده.
– عکس سمت راست: تصویر بازسازی شده برای آبی-مشکی بین ها! (اگر به فروشگاه مراجعه کنید، همین رنگ را تشخیص خواهید داد)
– عکس سمت چپ: تصویر بازسازی شده برای طلایی-سفید بین ها!